LASTİK ve JANTLARDA TEKNİK BİLGİLER
LASTİK NEDİR?
Lastik kauçuk kord bezi ve çelik teller ile çeşitli kimyasal maddelerin birleşiminden oluşan ve
aracın yer ile temasını sağlayan tek ve önemli parçasıdır. Lastik içerisine basılan hava vasıtası
ile takılı olduğu aracın ve üzerindeki yükün taşınmasını sağlar.

SIRT : Lastiğin yer ile temas eden bölgesidir.
OMUZ : Sırt ile yanağın birleştiği ve kalın kauçuktan yapılmış bölgesidir.
YANAK : Lastiğin topuk ve omuz bölgesi arasında kalan, lastiğe esneklik sağlayan ve üzerinde
markalama ve tanıtıcı bilgiler bulunan bölgesidir.
TOPUK : Lastiğin janta temas eden ve sıkıca bağlanmasını sağlayan bölgesidir.
EBAT GÖSTERİMİ
Tüm lastikler T&RA ve ETRTO gibi uluslararası örgütler tarafından belirlenen ; jant çapı,
dış çap, kesit genişliği gibi parametreler için belirlenen standartlara uymak zorundadır.

1 - (175) Nominal Kesit Genişliği (mm)
İlgili janta uygun takılmış ve hava ile şişirilmiş bir lastiğin dıştan dışa yanaklar arasında kalan en
geniş mesafenin (kabartma yazılar hariç) mm cinsinden nominal gösterimidir. Ölçülerek bulunan
kesit genişliği değeri ile lastiğin üzerinde yazılı olan nomimal kesit arasından fark olabilir.
2 - (70) Kesit Oranı
Kesit yüksekliğinin kesit genişliğine yüzde olarak oranıdır.kesit oranı azaldıkça, lastik kesit
(yanak) yüksekliği azalır. (60,70 serisi gibi...)
3 - (R) Radyal Lastik
4 - (13) Jant Çapı (inç)
5 - (82) Yük Endeksi
Belirtilen hız limitinde lastiğin taşıyacağı maksimum yüktür.
6 - (T) Hız Endeksi
Araç lastiğinin taşıyabileceği maksimum yükle yapabileceği en yüksek hız limitini belirtir.
Yük İndeksi
|
Lastik başına yük (kg)
|
Yük indeksi
|
Lastik başına yük (kg)
|
Yük indeksi
|
Lastik başına yük (kg)
|
60
|
250
|
79
|
437
|
98
|
750
|
61
|
257
|
80
|
450
|
99
|
775
|
62
|
265
|
81
|
462
|
100
|
800
|
63
|
272
|
82
|
475
|
101
|
825
|
64
|
280
|
83
|
487
|
102
|
850
|
65
|
290
|
84
|
500
|
103
|
875
|
66
|
300
|
85
|
515
|
104
|
900
|
67
|
307
|
86
|
530
|
105
|
925
|
68
|
315
|
87
|
545
|
106
|
950
|
69
|
325
|
88
|
560
|
107
|
975
|
70
|
335
|
89
|
580
|
108
|
1000
|
71
|
345
|
90
|
600
|
109
|
1030
|
72
|
355
|
91
|
615
|
110
|
1060
|
73
|
365
|
92
|
630
|
111
|
1090
|
74
|
375
|
93
|
650
|
112
|
1120
|
75
|
387
|
94
|
670
|
113
|
1150
|
76
|
400
|
95
|
690
|
114
|
1180
|
77
|
412
|
96
|
710
|
115
|
1215
|
78
|
425
|
97
|
730
|
|
Hız Sembolü |
Hız Limiti (km/saat) |
J |
100 |
K |
110 |
L |
120 |
M |
130 |
N |
140 |
P |
150 |
Q |
160 |
R |
170 |
S |
180 |
T |
190 |
U |
200 |
H |
210 |
V |
240 |
W |
270 |
Y |
300 |
Z(*) |
240+ |
(*) Öteki hız endekslerinden farklı olarak ebat markalamasının içinde yer alır. Hız sınırı için ilgili üreticiye danışılmalıdır. |
Lastik Performansını ve Ömrünü Neler Etkiler ?
Hava Basıncı
Lastik hava basıncının gerekenden az ya da çok olması, tamiri mümkün olamayacak hasarlara
yol açabilir. Ayrıca, lastiğin düzensiz ve erken aşınmasına neden olur. Hava basıncı lastik
soğukken ölçülmelidir. Araç üreticilerinin belirlediği hava basıncı değerlerine mutlaka uyulmalıdır.
Rot Ayarı
Aracınızdaki mekanik ve süspansiyon sistemindeki aksaklıklar nedeni ile direksiyon ve araç yönü
aynı olmayabilir. Ön düzen bozukluğu sadece lastiklerinizde ekonomik kayba neden olmakla
kalmaz aynı zamanda aracınızın süspansiyon ve döner aksamına da zarar vererek zaman
içerisinde yüksek bir mekanik tamir ve bakım masrafına yol açar.
Balans Ayarı
Jant ve lastiğinizin kütle dağılımına uygun olarak dengede tutulması gerekir. Yoksa; özellikle hızlı
sürüşte, zıplama, yalpalama gibi rahatsızlıklar konforunuzu etkileyecek, lastiklerinizde düzensiz
aşınma görülecektir.
Rotasyon
Lastikleriniz araçta takılı oldukları her ayrı pozisyonda değişik aşınma özellikleri gösterir.
Lastiklerinizin yerini periyodik olarak değiştirin. Bu, lastiklerinizin ömrünü uzatır.
Lastik Sorunları ve Muhtemel Nedenleri:
* Viraj alırken ve dururken lastiklerin ötmesi - Düşük hava basıncı
* Direksiyon hakimiyetinin azalması - Düşük hava basıncı, aşınmış lastik
* Lastiğin omuzlarının fazla aşınması - Düşük hava basıncı, bozuk rot ayarı, standart dışı (geniş)
jant kullanımı
* Lastiğin tabanının ortasında aşırı aşınma, vuruntu, yalpalama - Yüksek hava basıncı,
balanssızlık, jantta/mekanik aksamda ayarsızlık, standart dışı (dar) jant kullanımı
* Düzensiz lastik aşınması - Bozuk rot ayarı
ALTIN ÖNERİLER
-
Bozuk yollarda yüksek hız yapmayın. Ani ve sert frenden, aracı hızlı kaldırıp patinaj yapmaktan kaçının. Bunlar lastiklerde düzensiz ve erken aşınmalara sebep olur.
-
Aracınızı kaldırım kenarına sıfır park etmekten kaçının. Keskin uçlu kaldırım kenarları, lastiklerin yanak bölümlerinin hasar görmesine neden olur.
-
Otomobilinizi kullanırken yoldaki çukur ve kasislere dikkatli ve yavaş girin. Özellikle yağışlı havalarda süratinizi düşürün. Suyla dolan çukurlar görünmeyen tehlikeli tuzaklara dönüşür.
-
Sıcak havada ve ağır yükle sürat yapmayın. Lastiklerin içindeki havanın tam ve doğru olduğundan emin olun. Lastikleriniz soğukken 15 günde bir kontrol edin. Çalışan lastik içindeki hava genleşir. Molalarda lastik havalarını düşürmeyin.
-
Standart binek yaz lastiklerinde yasal diş derinliği emniyetli kullanım noktası, 1.6 mm'dir. Lastiklerin üzerinde bulunan Treadwear Indicator, TWI çizgisi gözle kontrol edilerek bu noktaya gelindiği anlaşılır. Özellikle ıslak zeminde, lastiğin suyu boşaltması ve yere tutunması güçleşeceğinden diş derinliği bu seviyenin altına düşmüş lastiklerin değiştirilmesi emniyet açısından çok önemlidir.
-
Lastiklerden iyi bir performans alabilmek için lastiklerin balansını ve aracınızın mekanik ayarlarını düzenli bir şekilde kontrol edin. Sözkonusu mekanik ayarsızlıklar, sürüş konforu
ve direksiyon hakimiyetinin azalmasının yanı sıra lastiklerde düzensiz ve erken aşınmaya neden olabilir.
-
Aracınızda uygun olmayan yüklemeden kaçının. Dengesiz yük dağılımı, bazı lastiklerin üzerine daha fazla yük binmesine ve buna bağlı olarak hızlı aşınmaya sebep olabilir.
-
Araç üreticisi tarafından onaylanmış ebattaki lastik ve jantları kullanın. Lastik ve jant ebadının birbirine uygun olmasına dikkat edin.
-
Lastiklerinizi, mümkünse her kullanımdan önce gözle kontrol edin. Havası inen ya da hasar görmüş lastikle yola devam etmeyin. Bu durumda mutlaka bir lastik servisine başvurun.
-
Unutmayın! Herhangi bir şekilde hasar gören lastikleriniz tamir edilip güvenle kullanılabilir. Lastiklerin mutlaka janttan sökülerek tamir edilmesi gerekir. Uygun lastik tamirinde fitil kullanılmamalıdır.
Oto Lastik Denklik Tablosu
|
R
Serisi |
80
Serisi |
75
Serisi |
70
Serisi |
65
Serisi |
60
Serisi |
55
Serisi |
50
Serisi |
145R12 |
|
|
165/70R12 |
165/65R13 |
175/60R13 |
|
|
155R12 |
|
|
175/70R12 |
|
185/60R13 |
|
|
|
|
|
155/70R13 |
|
165/65R14 |
|
|
145R13 |
145/80R13 |
|
165/70R13 |
175/65R13 |
185/60R13 |
|
|
|
|
|
|
165/65R14 |
175/60R14 |
|
|
155R13 |
155/80R13 |
P165/75R13 |
175/70R13 |
185/65R13 |
195/60R13 |
185/55R15 |
195/50R15 |
|
|
|
|
175/65R14 |
185/60R14 |
|
|
165R13 |
165/80R13 |
P175/75R13 |
185/70R13 |
195/65R13 |
205/60R13 |
195/55R15 |
205/50R15 |
|
|
|
|
185/65R14 |
195/60R14 |
|
|
175R13 |
175/80R13 |
P185/75R13 |
195/70R13 |
195/65R14 |
215/60R13 |
205/55R15 |
215/50R15 |
|
|
|
|
|
205/60R14 |
|
|
185R13 |
185/80R13 |
|
|
|
225/60R13 |
|
|
155R14 |
165/80R14 |
P175/75R14 |
175/70R14 |
185/65R14 |
195/60R14 |
|
|
165R14 |
165/80R14 |
P175/75R14 |
185/70R14 |
195/65R14 |
205/60R14 |
|
205/50R16 |
|
|
|
|
185/65R15 |
195/60R15 |
|
|
175R14 |
185/80R14 |
P185/75R14 |
195/70R14 |
205/65R14 |
215/60R14 |
205/55R16 |
|
|
|
|
|
195/65R15 |
205/60R15 |
|
|
185R14 |
185/80R14 |
P195/75R14 |
205/70R14 |
205/65R15 |
235/60R14 |
215/55R16 |
225/50R16 |
|
|
|
|
|
215/60R15 |
|
|
195R14 |
|
P205/75R14 |
215/70R14 |
|
245/60R14 |
|
|
205R14 |
|
P215/75R14 |
225/70R14 |
|
255/60R14 |
|
|
155R15 |
155/80R15 |
|
175/70R15 |
195/65R15 |
205/60R15 |
205/55R16 |
225/50R16 |
165R15 |
165/80R15 |
|
185/70R15 |
205/65R15 |
215/60R15 |
|
215/50R17 |
175R15 |
|
|
195/70R15 |
215/65R15 |
|
225/55R16 |
|
185R15 |
|
P195/75R15 |
205/70R15 |
|
|
|
|
195R15 |
|
P205/75R15 |
215/70R15 |
|
235/60R15 |
|
|
205R15 |
|
P215/75R15 |
225/70R15 |
|
245/60R15 |
|
|
215R15 |
|
P225/75R15 |
235/70R15 |
|
255/60R15 |
Lastiğin 5 Ana Bölgesi |
SIRT
- Uzun ömür (km)
- Konfor
- Sürüş emniyeti (yere tutunma)
- Fren emniyeti
- Darbelere karşı dayanıklılık
- Soğutma (ventilasyon)
OMUZ
- Viraj emniyeti
YANAK
- Süspansiyon
- Esneklik
- Yanaktan gelecek darbelere dayanıklılık
DAMAK
- Lastiğin janta tam olarak oturmasını sağlamak
KARKAS
- Diğer bütün parçaları üstünde taşımak
- Basınçlı havayı tutmak
- Darbelere mukavemet
- Yumuşaklık (flexible)
- Esnek olmamak (no-elastic)
|
 |